بررسی دگرشکلی سنگ های دگرگونی انارک و پوشش رسوبی آن در منطقه چاه گربه، شمال انارک (ایران مرکزی)

چکیده منطقه چاه گربه متشکل از یک مجموعه متنوع از سنگ های دگرگونی به سن پالئوزوییک فوقانی- تریاس و پوشش رسوبی عمدتاً کرتاسه- نئوژن در شمال شرقی شهرستان انارک از استان اصفهان واقع گردیده است. منطقه چاه گربه در حقیقت یال دگرشکل شده شمال شرقی تاقدیس بزرگ انارک به حساب آمده که در منتهی الیه شمال غربی سرزمین انارک- جندق بین دو زون جوش خورده باقیمانده از اقیانوس های پالئوتتیس و سبزوار در حاشیه شمال غربی خرده قاره ایران مرکزی- خاوری واقع شده است. مطالعات دگرشکلی منطقه چاه گربه و حواشی آن در مقیاس های مختلف تاریخچه تکتونیکی پیچیده ای را برای منطقه مذکور نمایان می سازد. مهمترین وقایع دگرشکلی به ترتیب عبارتند از: 1. رخداد d1 با یک تورق رخ اسلیتی تا شیستوزیته اغلب بدام افتاده در پورفیروبلاست ها شناسایی می-گردد. 2. d2چین خوردگی های بسته ای است که تورق قبلی را متاثر ساخته است. این رخداد نیز اغلب در مقیاس میکروسکوپی قابل شناسایی است. دو رخداد یاد شده تنها در شیست های مرغاب دیده شده و در ارتباط با دگرگونی واقعه تکتونیکی واریسکن می باشند. 3. واحد الیستوستروم چاه گربه با خویشاوندی جزایر اقیانوسی پالئوتتیس هنگام اضافه شدن به گوه افزاینده مرغاب دگرگونی نسبتاً فشار بالایی را گذرانیده و دچار دگرشکلی d3 شده اند. سن این دگرشکلی به استناد ظهور کانی های دگرگونی پرمین- تریاس زیرین تعیین شده است و اغلب به صورت رخ اسلیتی تا شیستوزیته مشاهده می گردد. 4. تورق اصلی نافذ با ماهیت برشی- میلونیتی در کل شیست های منطقه همان تورق d4 است که تمامی ساختار های قدیمی خود را شدیداً متاثر ساخته و با چین های برگشته و راندگی های متعدد به سمت جنوب شرق توام بوده است. به نظر می رسد واقعه برخورد سیمرین پیشین در تریاس میانی- فوقانی عامل اصلی این دگرشکلی است. 5. رخدادd5 همزمان با بسته شدن حوضه پشت کمان نئوتتیس یا همان اقیانوس سبزوار در زمان ائوسن فوقانی- الیگوسن به وقوع پیوسته است. چین خوردگی و راندگی هایی به سمت شرق عمدتاً سنگ های کرتاسه و ائوسن را به طور شکننده دستخوش تغییر قرار داده و جابجا نموده است. 6. مورفولوژی کنونی منطقه انارک مدیون واقعه d6 است. ظهور چین های بزرگ مقیاس همپوشان راست پله با امتداد شمال غرب تمامی سنگ های قدیمی تر از پلیوسن را متاثر ساخته است. اعمال این ساختار بر روی چین های برگشته بزرگ مقیاس d4 تاقدیس استثنایی قارچ شکل انارک با الگوی چین خوردگی مجدد نوع دوم به وجود آورده که سهم چاه گربه از آن، ساختار z شکل یال شمال شرقی می باشد. 7. تداوم تنش ناشی از فشارش صفحه عربی با دگرشکلی پیشرونده در حوضه پشت کمان ارومیه- دختر همراه شده، ساختار های d6 بریده شده و حوضه های دانه تسبیحی مرتبط با گسل های امتداد لغز راستگرد توسعه می یابند. واقعه d7 مسئول چین دادن حوضه های جدیداً شکل گرفته و بسته شدن آنها می باشد. پی سنگ دگرگونی در طی این واقعه بر روی سنگ های نئوژن رانده شده و تورق های شکننده ای بطور محلی ظاهر ساخته است. همزمان رسوبات پالئوسن نیز دچار چین خوردگی ملایمی می گردند. 8. نشانه هایی از نئوتکتونیک در منطقه انارک دیده می شود. عمدتاً گسل هایی با روند شمال شرقی و به موازات گسل درونه رسوبات پلیوسن و کواترنر را بریده اند.